Những hư hỏng điển hình trong XD và biện pháp sửa chữa

Những hư hỏng điển hình trong XD và biện pháp sửa chữa (P3)

16/06/2025 03:06 PM 115 Lượt xem

Như nội dung của bài viết Những hư hỏng điển hình trong xây dựng và biện pháp khắc phục – Phần 1, Phần 2 đã trình bày trước đây, Xây dựng Legiacons xin được chia sẻ thêm cùng các bạn một số hiện tượng hư hỏng, xuống cấp điển hình trong nhà; cùng những kinh nghiệm, lưu ý trong việc xử lý, sửa chữa, hoặc khi làm nhà mới… qua nội dung bài viết tiếp theo dưới đây.

1. Nứt tường, nứt cột nhà, nứt trần Bê tông cốt thép…

Hiện tượng: Tường trong nhà bị nứt theo phương dọc, tại các vị trí tiếp giáp giữa tường với cột hoặc tại các góc tường. Tường, cột trong nhà bị nứt theo phương ngang dọc theo chiều dài tường, hoặc tại vị trí đầu/ giữa của chiều cao tường/ cột… Trần nhà tô trát (không đóng thạch cao) bị nứt ở vị trí giữa ô sàn, hoặc nứt trên toàn diện tích mặt dưới của sàn. Độ rộng vết nứt có thể nhỏ li ti như đầu kim hoặc rộng hơn như sợi tóc; nếu vết nứt rộng hơn từ 0.5-2cm là khá nghiêm trọng, cần phải được gia cố sửa chữa.

Nguyên nhân chính:

Với các nhà cũ, nhà cấp 4… trước đây xây dựng bằng kết cấu tường gạch – móng/ cột gạch thì hiện tượng nứt rất hay xảy ra sau nhiều năm sử dụng. Với các nhà cũ xây kiên cố hơn bằng kết cấu móng/cột/ đà/sàn bê tông cốt thép (BTCT) - tường gạch thì hiện tượng nứt sẽ không hoặc ít xảy ra hơn nếu thời gian sử dụng chưa quá 20 năm.
Nếu nhà mới xây bằng hệ khung BTCT mà sau một hai năm đã có hiện tượng nứt tường, với các vết nứt chân chim nhỏ li ti như đầu kim, sợi tóc…thì nhiều khả năng do quá trình thi công, vật liệu xây dựng không đạt yêu cầu kỹ thuật. Nếu các vết nứt tường lớn hơn 2mm thì chắc chắn hệ kết cấu đỡ tường đã bị võng, lún, giảm hoặc mất khả năng chịu lực…cần được gia cố, sửa chữa.
Với hiện tượng đà/ sàn BTCT tô trát xuất hiện các vết nứt nhỏ li ti (số lượng ít) đa phần là do lớp vữa tô không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, hoặc sử dụng vật liệu vữa trát, sơn nước…kém chất lượng. Nếu vết nứt xuất hiện quá nhiều, vết nứt rộng hơn 2mm thì ngoài các nguyên nhân đã nêu còn có khả năng khung kết cấu đã giảm hoặc mất khả năng chịu lực.
Với bề mặt tường thường xuyên tiếp xúc trực tiếp nắng mưa, nhiệt độ, độ ẩm, hoá chất, ngoại lực…cũng dẫn đến tình trạng nhanh xuống cấp, hư hại các lớp vật liệu hoàn thiện và gây nứt.
Ngoài ra còn có 1 số nguyên nhân khác gây nứt như: sụt lún nền tầng trệt gây lún móng (với các nhà không dùng móng cọc) do nước ngầm làm xói mòn đất khi các công trình lân cận lớn hơn xây dựng; kết cấu thiết kế ban đầu đã không dủ khả năng chịu lực; đội thợ thi công đủ năng lực, không làm đúng thiết kế, đúng kỹ thuật thi công… nên giảm khả năng chịu lực của kết cấu, của lớp vật liệu hoàn thiện; sử dụng vật liệu rẻ tiền, vật liệu giả… không đạt chất lượng kỹ thuật yêu cầu. v.v…

Biện pháp phòng tránh và khắc phục, sửa chữa:

Thiết kế và thi công các hạng mục kết cấu phải đúng, phải đủ khả năng chịu lực, đúng cấu tạo, đường kính thép, Mác bê tông... Thi công các hạng mục hoàn thiện phải đảm bảo kỹ thuật như: có thép râu cho tường xây, đóng lưới/ tưới hồ dầu kết nối chắc chắn cho các vị trí tiếp xúc giữa gạch và bê tông; vữa xây tô phải đúng Mác thiết kế, không dùng cát có lẫn nhiều bùn, tạp chất; xây tô đúng kỹ thuật thi công, có bổ trụ, lanh tô các vị trí cần thiết…
Sử dụng các loại vật liệu chính hãng, chất lượng tốt. Đối với các bề mặt tiếp xúc trực tiếp với mưa nắng bên ngoài nên sử dụng thêm các lớp vật liệu chống thấm, bột trét ngoại thất, sơn lót, sơn màu/ sơn chống thấm theo định mức và yêu cầu kỹ thuật của nhà sản xuất.
Kiểm tra, xử lý dị vật và vệ sinh sạch sẽ bề mặt thi công, xử lý vị trí tiếp giáp giữa 2 loại vật liệu khác nhau trước khi tiến hành công tác tiếp theo... Đối với các bề mặt nghi bị thấm hoặc có khả năng bị thấm cao cần có biện pháp ngăn ngừa, xử lý triệt để hiện tượng thấm mới tiến hành sơn bả….
Khi bề mặt tường/ trần hoàn thiện đã có hiện tượng nứt, hoặc xuống cấp nghiêm trọng thì tuỳ theo tình hình hư hỏng ít hay nhiều để có biện pháp sửa chữa phù hợp. Với các vết nứt nhỏ, số lượng ít có thể xử lý bằng các chất trám khe nứt, bột trét chuyên dụng, sơn hoàn thiện… Với các vết nứt lớn hơn, số lượng nhiều, nứt do kết cấu không đủ khả năng chịu lực … thì cần phải sửa chữa, gia cố bằng lưới thép, thép giằng, kết cấu bổ sung, hoặc tháo cũ làm mới… trong thời gian sớm nhất để đảm bảo một không gian sống an toàn và tiện nghi.

2. Rung nền sàn nhà khi di chuyển.

Hiện tượng: Hiện tượng này thường thấy ở các công trình có kết cấu sàn giả, sàn nhà thép tiền chế, sàn BTCT với ô sàn lớn... Khi tập trung đông người, sinh hoạt hoặc vận động mạnh, khi di chuyển các đồ vật có trọng lượng lớn sẽ có cảm giác như nền sàn hơi rung, nhịp nhẹ; hoặc khi người ở tầng dưới có thể cảm nhận được tiếng ồn khá lớn, độ rung nhẹ của sàn tầng trên.

Nguyên nhân chính:

Với các kết cấu sàn giả, thép sàn thường bố trí rất ít và chiều dày sàn mỏng (5-8cm); kết hợp khoảng hở giữa lớp bê tông sàn với hệ khung thép chịu lực bên dưới…sẽ rất khó tránh khỏi hiện tượng sàn bị rung nhẹ khi có lực lớn tác động lên bề mặt sàn. Với sàn nhà thép tiền chế có đổ bê tông sàn hoặc không (vật liệu hoàn thiện được lát trực tiếp lên các tấm kết cấu nhẹ làm sàn) cũng có các nguyên nhân tương tự như đối với sàn giả.
Đối với các ô sàn BTCT có diện tích lớn, hiện tượng rung rất nhẹ cũng xảy ra khi có tác động mạnh. Các hiện tượng này nếu trong giới hạn cho phép của tiêu chẩn/ quy chuẩn kỹ thật nghành thì vẫn được xem là an toàn cho kết cấu, vì điều kiện hiện trạng, hoặc một số ưu nhược điểm của phương án kết cấu xây dựng (nhanh, tiết kiệm chi phí, tận dụng vật liệu cũ...) nên vẫn được chấp nhận.

Tuy nhiên, nếu với các tác động nhẹ, như sinh hoạt bình thường mà sàn vẫn bị rung, nhịp thì chắc chắn do kết cấu sàn hoặc liên kết giữa sàn với hệ khung chịu lực đã không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật khi thiết kế, thi công như: thiết kế không đảm bảo khả năng chịu lực của sàn, chiều dày sàn quá mỏng, thép sàn bị thiếu; khung kết cấu đỡ sàn không đủ, liên kết giữa lớp kết cấu chịu lực và lớp sàn, xử lý lớp vật liệu hoàn thiện sàn…thi công không đúng kỹ thuật. v.v…

Với các bản sàn bị rung quá giới hạn, tiêu chuẩn cho phép do không đủ khả năng chịu lực, theo thời gian sẽ gây ra võng sàn, nứt sàn, nứt tường, bong gạch…rất nguy hiểm cho người sử dụng. Khi có hiện tượng này xảy ra cần phải có biện pháp sửa chữa, cải tạo sớm nhất có thể tuỳ theo tình trạng của kết cấu.

Biện pháp phòng tránh và khắc phục, sửa chữa:

Đối với các loại sàn giả, sàn nhà thép tiền chế…cần đảm bảo khoảng cách khung xương chịu lực đúng tiêu chuẩn thiết kế, đủ chiều dày bê tông sàn, thép sàn nếu có... Tại vị trí tiếp giáp giữa bản sàn với khung kết cấu cần xử lý đúng kỹ thuật, có các chi tiết/ hệ thống ngàm, liên kết, gia cường...tại các vị trí cần thiết.
Đối với các ô sàn BTCT có kích thước lớn cần tính toán kỹ lưỡng từ khâu thiết kế, đảm bảo tải trọng thiết kế đầy đủ theo công năng yêu cầu. Khi thi công cần tuân thủ các chi tiết thép, mác bê tông, tiêu chẩn kỹ thuật của bản vẽ kết cấu, lưu ý thép sàn gia cường tại các vị trí đặc biệt nếu có…
Trong quá trình sử dụng cần bố trí tải trọng trên sàn phủ hợp với tải trọng thiết kế của kết cấu. Nếu sàn có hiện tượng rung, nhịp quá mức/ bất thường; hoặc sàn bị võng/ nứt nhiều vị trí, vết nứt lớn...thì cần phải kiểm tra và có biện pháp xử lý ngay để đảm bảo an toàn.

Trong giới hạn hội dung của bài viết, Xây dựng Legiacons hy vọng những thông tin vừa nêu đã phần nào hữu ích với các bạn. Tuỳ theo tình trạng xuống cấp, hư hỏng thực tế của mỗi công trình mà có biện pháp và phương án xử lý, sửa chữa khác nhau. Vẫn còn những kinh nghiệm và nội dung đáng xem khác đang chờ bạn khám phá tại địa chỉ xaydunglegiacons.com. Nếu cần thêm thông tin hoặc đang tìm cho mình một đơn vị sửa chữa, thiết kế, thi công xây dựng cho căn nhà thân yêu của mình, các bạn có thể liên hệ Hotline: 0901.434.498 để được tư vấn trực tiếp.